Czarny bez na przeziębienie i grypę

Bez czarny na przeziębieniePhoto: freeimages.pl

Bez czarny, to roślina występująca w całej Europie, Azji Mniejszej i północno-zachodniej Afryce. W Polsce najłatwiej znaleźć go na nizinach i niższych partiach gór, również jako roślinę ozdobną w parkach i ogrodach przydomowych. W lecznictwie wykorzystuje się kwiaty bzu czarnego, jak również owoce.

Skład bzu czarnego

W owocach bzu czarnego znajdują się między innymi glikozydy antocyjanowe, pochodne cyjanidyny, garbniki, kwasy organiczne (jabłkowy, szikimowy, chlorogenowy), witamina C, witaminy z grupy B (B2, B6, niacyna, kwas pantotenowy, kwas foliowy)  (glukoza, fruktoza) a także flawonoidy (rutozyd, pochodne kemferolu i kwercetyny), kwasy fenolowe, glikozydy kwasów fenolowych, a w mniejszej ilości także kwasy organiczne.

W świeżych kwiatach i niedojrzałych owocach znajduje się także sambunigryna, która jest toksyczna i może powodować podrażnienia przewodu pokarmowego, wymioty, a także biegunki. Związek ten jest jednak rozkładany w trakcie suszenia i obróbki termicznej.

Czarny bez – właściwości i zastosowanie

Owoce, kwiaty bzu i preparaty z ich wyciągu wykazują właściwości napotne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, antyoksydacyjne, wykrztuśne, immunomodulujące.

Z powodu swoich właściwości czarny bez możesz wykorzystać w celach prewencyjnych, w okresie zwiększonego ryzyka zachorowania na przeziębienie i grypę. W czasie samej choroby przyda się do zwalczania gorączki i wirusów. Jeśli męczy cię uporczywy kaszel, bez, ze względu na swoje właściwości wykrztuśne, pomoże go zniwelować, łagodząc jednocześnie ból gardła.

Bez czarny możesz pić w postaci herbat. Suszony bez kupisz w sklepach zielarskich i aptekach. Napar z czarnego bzu możesz wykorzystać także, jako płukankę na bolące gardło. Roślinę tę dostaniesz też w postaci soku i syropów.

Syrop z czarnego bzu

Syrop możesz przygotować samodzielnie w domu. Wykonasz go z kwiatów bzu lub z owoców. Czarny bez możesz zebrać samodzielnie w parkach czy przy lasach. Szukaj miejsc oddalonych od ulicy.

Syrop z kwiatów czarnego bzu

Co będzie potrzebne:

  • 50 baldachów kwiatów czarnego bzu
  • 5l wody
  • 5kg cukru
  • 15dag kwasku cytrynowego

Sposób przygotowania:

  1. Kwiaty oczyść z wysuszonych i zwiędłych części, owadów i innych zanieczyszczeń. Odetnij możliwie najdokładniej zielone łodygi. Kwiaty umieść w garnku.
  2. Kwiaty  zalej przegotowaną gorącą (ale nie wrzącą) wodą.
  3. Odstaw garnek na 24 godziny pod przykryciem.
  4. Powstały płyn odcedź.
  5. Całość zagotuj dodając kwasek cytrynowy i cukier. Gotuj tak długo, aż cukier się całkowicie rozpuści.
  6. Płyn przelej do butelek lub słoików.
  7. Słoiki odwróć do góry dnem i przykryj ciepłym ręcznikiem. Zostaw je tak na noc. Po odwróceniu pokrywka powinna być zassana (nie “pstryknie” po naciśnięciu). Taki słoik można przechowywać w chłodnym miejscu (piwnica, pawlacz) przez dłuższy czas.

Syrop z owoców czarnego bzu

Co będzie potrzebne:

  • ok. 1 kg owoców czarnego bzu
  • 1/5kg cukru
  • 1 szklanka wody

Sposób przygotowania:

  1. Owoce zdejmij delikatnie z gałązek, usuwając od razu insekty i niedojrzałe lub przejrzałe części. Obrane owoce wypłucz w wodzie.
  2. Owoce przełóż do garnka, dodaj wodę i gotuj pod przykryciem. Gotuj tak długo, aż owoce puszczą sok i zamienią się w gęstą papkę.
  3. Przecedź całość przez sitko lub gazę. Rozgotowane owoce przetrzyj przez sito, by wydobyć resztę soku.
  4. Odcedzony płyn zagotuj z cukrem. Trzymaj na ogniu aż do całkowitego rozpuszczenia się cukru.
  5. Ciepły sok nalej do butelek lub słoików. Słoiki odwróć do góry dnem i okryj ciepłym ręcznikiem.

Źródła:

  • Krajewska J. Bez czarny (Sambucus nigra) w leczeniu stanów grypy i przeziębienia.  “Lek w Polsce” 2014, nr 9, str. 44-48. [online, stan na 7.01.2015] [http://lekwpolsce.pl/index.php?id=post&postid=544e0c102733a]
  • Przepis na syrop pochodzi z domowej spiżarni redakcji.